Mehmet Acar'dan "Düğünlerimizin Analizi"

DÜĞÜNLERİMİZİN ANALİZİ
Düğün mevsimine girdiğimiz şu dönemde düğünlerimizin analizini bir yapalım dedim.Biz Avşar’lıların her yerde olduğu gibi düğünlerde bayramlarda farklı ve sevimli yanlarımız vardır.Düğünde cenazede birlikteliğimiz gerçekten elleri imrendiren bir davranıştır. Allah nazardan saklasın.(Hep beraber AAMİİN)
Gelelim düğünlere. Düğün evi malum bir iki ay önceden başlar hazırlığa. Satılacaklar satılır, alınacaklar alınır gelir çatar düğün haftası. Avşar telefon rehberinden davetiyeler birer birer hazırlanır, sonra en uyanık bildiğimiz vatandaşlara il il, ilçe ilçe dağıttırılır.Verirsen gelmem Vermessen küserim haa da olabilir…
Çalgı falan aylar önce ayarlanmalıdır yoksa açıkta kalması cabası. Neyse çalgı gelir düğün evinin baş köşesine amfilerini kurar. Köyde ses Kazanpınardan duyulmalıdır yoksa çalgı hiiç iyi değilmiş denir. Artık çalgı eskisi gibi değil eskiden çalgıcının malzemesi boldu ince saz bir de davul, trampet ve klarnetten müteşekkil büyük çalgı takımları vardı. İnce saz düğün evinde, geceleri kahvede ve okuyucu ağırlamada çalınır, büyük çalgı köyde gezerken, bayrak kaldırılırken gelin alınırken falan çalınırdı.
Günümüzde bu işin cılkı çıkmıştır. Çalgıcı üç beş CD ile düğün yapıyor. Güzelim eski folklorik oyun müziklerimiz nerde. Şimdi bir iki tımbırdatıp koyuyorlar CD yi VCD ye sanıyorsun ki Tarkan düğüne geldi de konser veriyor. Çaldıkları parçalarda genellikle Ankaralı Turgut ve Avanesinin çaldığı aynı ritimli farklı sözlerden oluşan Müzik bozması şeyler. Ben diyorum Müzik katili olmuş çalgıcı(istisnalar kaideyi bozmaz).Çalgı böyle de oynayanlar nasıl diye soru soranı duydum gibi, güzel soru teşekkür ederim.
Oyuncu dediğin nazlı olmalıdır bizde, önce sürünerek sahneye çıkarılan oyuncu daha sonra çalgıcıya değiştir demekten çalgıcıyı bezdirir
Oynayanlar bir alem değil bin alemdir alem şöyle oyun oynayanları sınıflayabiliriz;
1- Ne müzik çalarsa çalsın valla ben bildiğimi yaparım tarzı oyun oynayanlar: Bu tip oyuncular için ister teke zortlatma çal istersen Muğla zeybeği yaptıkları kalça kısmını sağa sola hareket ettirmekten öteye geçmez. Bunlar için en iyi müzik Ankara yöresi müzikleridir. Hepsinin ritmi aynı nasıl olsa. Örnek: Ekser çoğunluğumuz
2-Galgıtma(Yıldız Tilbe) türü oyun oynayanlar; Bu tip oyun oynayan nadide arkadaşlar içinde müzik önemli değildir. Galgınması gereken yerlerde galgırlar, galgınması gerekmeyen yerlerde de galgırlar yani bu arkadaşlar galgır kardeşim. Ayak, kol,bacak göbek baş aynı anda değişik yönlere hareket ettirilir,hayret nasıl yapılır hala anlaşılmış değildir. Örnek: Bayram Altıntaş
3- Ayakta yımırta varmış gibi oynanan oyun oynayanlar; Çok büyük bir efor sarf edildiği halde bir türlü ayakla kollar ritimle hareket ettirilemez. Ayak yere gayet nazikane basar karıncaya bassan karıncanın beline bişiçik olmaz. Örnek: Ramazan Acar ve birkaç kişi…
4- Keklikçiler: Bu oyunu oynayanlar malum kişilerdir. Bizim onlardan gördüğümüze göre oyun başlamadan önce ısınma hareketleri yapılıyor(nedense)Daha sonra keklik denen yabani hayvanın hareketleri taklit ediliyor. Vaktiyle ben Rahmetli İdiriz agaya sordoydum kekliktemi böyle hareket ediyor diye de bir araba azar işittiydim. Keklik oynayanlarda müthiş bir rekabet var hemen her düğün yarıştıkları halde bir türlü galip belirlenmez. Eee başka düğünlerde var canım rekabet şart. Örnek: Osman Yıldız ve Bayram Aksu (Örnek yeterlidir zaten bir üçüncüsü yoktur.)
5- Arap oyunu oynayanlar: Bu oyunu da anlamış değilim Araplara baktım böyle oynamıyorlar. Oyun şöyle, Özürlü kılığında birisi sahneye çıkıyor, şapkasını yamultup topallar gibi yapıyor, ağzını dudaklarını yamuyor, ritim falan hiç yook. Bir de gözlerini ters çeviren var ki oda tek bir kişi! Yani Orhan Şahin agamız Örnek: Orhan Şahin, Bayram TUNCER.
6- Titrek oyuncular: Bu tip oyun oynayan köyümüzde yıllardır iki kişidir valla ne müzik çalırsa çalsın bu oyunu oynayan kişiler şöyle baştan aşağı ayazda kalmıştan beter bir güzel titrerler. Sakın denemeye kalkmayın bu bölgede başka beceren olmadı daha. Örnek: Doğan Çoban, Talet Yıldırım.
7- Kelli felli oyuncular: Hah işte oyun dediğin böyle oynanır dediğimiz oyunculardır. Yaşları epeyi vardır ağır ağdalı bas bas, zeybek oyunu oynarlar. Milletin ağzı açık kalır bazen ağza sinek kaçtığı da olur.
Ali Yüksele göre futbol oynayan herkes düğünlerde oyunda oynar, Ama kazın ayağı öyle değil galiba oyun oynuyorum diye meydana çıkan hepimiz kendimize göre bir şeyler yaparız. Ama olsun deriz önemli olan katılmak.